શું તમે જાણો છો કે કિન્નરોના અંતિમ સંસ્કાર હંમેશા મધ્યરાત્રિએ ચૂપોચૂપ થાય છે કે દુનિયા તેની નોંધ લઈ શકતી નથી. તેની જાણ પણ કોઈને થતી નથી. બહારના લોકો કોઈપણ સંજોગોમાં આ અંતિમ યાત્રા અને અંતિમ સંસ્કારમાં ભાગ લઈ શકતા નથી અને જોઈ પણ શકતા નથી. આખરે કારણ શું છે?
લગ્ન અથવા બાળકના જન્મ જેવા ખુશીના પ્રસંગોએ, કિન્નરો અચાનક ક્યાંયથી ઘરોમાં દેખાય છે અને આશીર્વાદ અને ભેટો આપીને તેમની દુનિયામાં પાછા ફરે છે. તમે કિન્નરોને ટ્રાફિક સિગ્નલ પર રોકાયેલા વાહનોની બારીઓનાં કાચ ટેપ કરતા પણ જોયા હશે. કિન્નરોની દુનિયા, જેમની સેક્સ પસંદગીઓ પ્રચલિત લૈંગિક અભિગમથી અલગ છે, તે સંપૂર્ણપણે અલગ છે, જેમાં સામાન્ય લોકોના પ્રવેશ પર પ્રતિબંધ છે. તેમના અંતિમ સંસ્કાર વિશે પણ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે. ચાલો જાણીએ કે કિન્નરોના અંતિમ સંસ્કાર કેવી રીતે થાય છે અને કઈ વિધિ કરવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે ઘણા કિન્નરોમાં આધ્યાત્મિક શક્તિ હોય છે, જેના કારણે તેઓ મૃત્યુનો અહેસાસ કરી શકે છે. મૃત્યુ થવાનું છે એ જાણ્યા પછી કિન્નરો ગમે ત્યાં જવાનું બંધ કરી દે છે અને ખાવાનું પણ બંધ કરી દે છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ માત્ર પાણી પીવે છે અને પોતાના અને અન્ય કિન્નરો માટે ભગવાનને પ્રાર્થના કરે છે કે તેઓ આગામી જન્મમાં કિન્નર ન બને. નજીકના અને દૂરના સ્થળોએથી કિન્નરો મૃત્યુ પામનાર કિન્નર પાસે આશીર્વાદ લેવા આવે છે. કિન્નરો માં એવી માન્યતા છે કે મૃત્યુ પામનાર કિન્નર નાં આશીર્વાદ ખૂબ જ અસરકારક હોય છે.
કિન્નર સમુદાય સિવાય અન્ય કોઈ બહારના વ્યક્તિને મૃત્યુ પામનાર કિન્નર કે કિન્નરના મૃત્યુની જાણ ન થાય તે માટે સાવચેતી રાખવામાં આવે છે. જ્યાં મૃતદેહને દફનાવવામાં આવે છે, તે અંગે અધિકારીઓને અગાઉથી જાણ પણ કરવામાં આવે છે જેથી માહિતી ગુપ્ત રહે.
અંતિમયાત્રા દરમિયાન ચાર ખભા પર મૃતદેહને લઈ જવાની પરંપરાથી વિપરીત, કિન્નરોમાં અંતિમ સંસ્કાર માટે મૃતદેહને (ઊભા)સ્થાયી સ્થિતિમાં લઈ જવામાં આવે છે. એવી માન્યતા છે કે જો સામાન્ય લોકો મૃત કિન્નરનું શરીર જુએ તો પણ મૃતકનો પુનર્જન્મ કિન્નર તરીકે થાય છે.
કિન્નરો પોતે પોતાનું જીવન એટલું શ્રાપિત માને છે કે અંતિમયાત્રા પહેલા મૃતકને જૂતાં અને ચપ્પલ વડે મારવામાં આવે છે અને ગાળો કાઢવામાં આવે છે જેથી મૃતક કિન્નરે જીવિત રહીને કોઈ ગુનો કર્યો હોય તો તેનું પ્રાયશ્ચિત થઈ શકે અને તેને આગલો જન્મ સામાન્ય માણસ રૂપે મળે. તેમના સમુદાયમાં એક પણ કિન્નરના મૃત્યુ પછી, સમગ્ર કિન્નર સમુદાય એક અઠવાડિયા માટે ઉપવાસ કરે છે અને મૃતક માટે પ્રાર્થના કરે છે.
કિન્નરોમાં, મૃતદેહને બાળવાને બદલે દફનાવવામાં આવે છે. અંતિમ સંસ્કાર ગુપ્ત અને સરળ રીતે કરવામાં આવે છે. મૃતદેહને સફેદ કપડામાં લપેટવામાં આવે છે, જે પ્રતીક કરે છે કે મૃત વ્યક્તિએ હવે આ શરીર અને આ દુનિયા સાથેનો તમામ સંબંધ ગુમાવ્યો છે. કોઈક પવિત્ર નદીનું પાણી મોંમાં નાખવાનો પણ રિવાજ છે, જેના પછી વ્યક્તિને દફનાવવામાં આવે છે.
કિન્નરો એ સુનિશ્ચિત કરવાના તમામ પ્રયાસો કરે છે કે સમુદાયની બહારનો કોઈ મૃતકના અંતિમ સંસ્કાર ન જુએ, તેથી જ અંતિમ સંસ્કાર મોડી રાત્રે કરવામાં આવે છે. જો તેમને એવો સંકેત પણ મળે કે બહારનો વ્યક્તિ અંતિમ સંસ્કાર જોઈ રહ્યો છે, તો તે ‘દર્શક’ માટે જોખમી બની શકે છે.
આમ તો, સંશોધન કહે છે કે કિન્નરો લાંબુ જીવે છે. સંશોધકોએ સેંકડો વર્ષોથી કોરિયન દ્વીપકલ્પમાં રહેતા કિન્નરોના જીવન સાથે સંબંધિત ઘરેલું દસ્તાવેજોનો અભ્યાસ કર્યો હતો. પરિણામ એ આવ્યું કે કિન્નરો કાસ્ટ્રેશનને કારણે લાંબુ જીવે છે. આ સંશોધનમાં એ પણ સામે આવ્યું છે કે કિન્નરો અન્ય લોકોની સરખામણીમાં લગભગ 20 વર્ષ લાંબુ જીવે છે. તમને નવાઈ લાગશે પરંતુ આ એક વૈજ્ઞાનિક હકીકત છે કે પુરુષોના હોર્મોન્સ તેમની આયુષ્ય ઘટાડે છે.
