જો કોઈ ગુનેગાર સરકારી નોકરી ન કરી શકે, તો પછી દોષિત નેતા ચૂંટણી કેવી રીતે લડી શકે?

શું દોષિત સાંસદો અને ધારાસભ્યોને ચૂંટણી લડવા પર કાયમી પ્રતિબંધ મૂકવો જોઈએ?  સુપ્રીમ કોર્ટે આ કેસની સુનાવણી માટે સંમતિ આપી છે.  સોમવારે કોર્ટે કેન્દ્ર સરકાર અને ચૂંટણી પંચ પાસેથી આ અંગે 3 અઠવાડિયામાં જવાબ માંગ્યો છે.

કોર્ટે કહ્યું કે જો કેન્દ્ર સરકાર અને ચૂંટણી પંચ નિર્ધારિત સમયમાં જવાબ નહીં આપે તો પણ તેઓ આ મામલાને આગળ ધપાવશે.  કોર્ટે આગામી સુનાવણી 4 માર્ચે નક્કી કરી છે. કોર્ટે કહ્યું કે દોષિત નેતાઓને ફક્ત છ વર્ષ માટે ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ મૂકવાનો કોઈ વાજબી અર્થ નથી.  ન્યાયાધીશ મનમોહન અને દીપાંકર દત્તાએ કહ્યું…

કોર્ટે કહ્યું – અમે લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમના કેટલાક ભાગોની તપાસ કરીશું 

કોર્ટે કહ્યું કે અમે લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમની કલમ 8 અને 9 ના ભાગોની તપાસ કરીશું.  કોર્ટે ભાજપ નેતા અશ્વિની ઉપાધ્યાયની અરજી પર સુનાવણી કરી.  અરજીમાં ગુનાહિત પૃષ્ઠભૂમિ ધરાવતા લોકોને રાજકારણમાં ભાગ લેવા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ કરવામાં આવી છે.

નીચલી અદાલતોમાં ધીમી સુનાવણી, 3 બાબતો…

• સુનાવણી દરમિયાન, સુપ્રીમ કોર્ટે નીચલી અદાલતો અને એમપી/એમએલએ અદાલતોમાં સુનાવણીની ધીમી ગતિ પર ચિંતા વ્યક્ત કરી.  જસ્ટિસ મનમોહને કહ્યું કે દિલ્હીની નીચલી અદાલતોમાં મેં જોયું છે કે એક કે બે કેસ દાખલ થાય છે અને ન્યાયાધીશો 11 વાગ્યા સુધીમાં તેમના ચેમ્બરમાં જાય છે.
• એમિકસ ક્યુરી વિજય હંસારિયાએ સુપ્રીમ કોર્ટને જણાવ્યું હતું કે દેશના અન્ય રાજ્યોમાં સુનાવણી વારંવાર મુલતવી રાખવામાં આવે છે અને તેના કારણો પણ આપવામાં આવતા નથી.  ચિંતા વ્યક્ત કરતા કોર્ટે કહ્યું કે ઘણા રાજ્યો એવા છે જ્યાં હજુ સુધી સાંસદ/ધારાસભ્ય કોર્ટની રચના કરવામાં આવી નથી.
• હંસારિયાએ કોર્ટને સૂચન કર્યું કે શું ચૂંટણી પંચ એવો નિયમ ન બનાવી શકે કે રાજકીય પક્ષો ગંભીર ગુનાઓમાં દોષિત લોકોને પક્ષના પદાધિકારીઓ તરીકે નિયુક્ત કરી શકે નહીં.

ગુનાહિત નેતાઓના ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ મૂકવાની માંગ, 3 બાબતો…

• એડવોકેટ અશ્વિની ઉપાધ્યાયે 2016 માં એક પીઆઈએલ દાખલ કરી હતી.  આમાં, જનપ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ 1951 ની કલમ 8 અને 9 ની બંધારણીય માન્યતાને પડકારવામાં આવી છે.  અરજદાર વતી કહેવામાં આવ્યું હતું કે રાજકીય પક્ષોએ સમજાવવું જોઈએ કે તેઓ સ્વચ્છ છબી ધરાવતા લોકોને કેમ શોધી શકતા નથી.
• તેમણે કહ્યું- દલીલ કરવામાં આવે છે કે આરોપી એક સામાજિક કાર્યકર છે જેની સામે ખોટા કેસ નોંધાયેલા છે.  હાલમાં, ફોજદારી કેસમાં 2 વર્ષ કે તેથી વધુ સજા પામેલા વ્યક્તિને સજા પૂરી થયા પછી 6 વર્ષ સુધી ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ છે.
• ઉપાધ્યાય વતી સુપ્રીમ કોર્ટમાં વરિષ્ઠ વકીલ વિકાસ સિંહ હાજર રહ્યા.  તેમણે દોષિત રાજકારણીઓ પર આજીવન પ્રતિબંધ મૂકવાની અને વિવિધ અદાલતોમાં તેમની સામે ચાલી રહેલા કેસોનો ઝડપી નિકાલ લાવવાની માંગ કરી.